Nie ma chyba człowieka, który nie wiedziałby kim był Ryszard Szurkowski. Urodzony 12 stycznia 1946 roku w małej wiosce Świebodów, w gminie Krośnice, w powiecie milickim, chłopak, stał się na wiele lat ikoną kolarstwa szosowego i mistrzem świata.
Ryszard Jan Szurkowski urodził się 12 stycznia 1946 roku w Świebodowie, małej wsi w gminie Krośnice, w powiecie milickim. W Świebodowie chodził do szkoły podstawowej. Następnie uczęszczał do szkół w Miliczu. Jako młody człowiek podjął pierwszą pracę na Poczcie Polskim i był znanym w okolice listonoszem, który pocztę rozwoził oczywiście rowerem.
Młody Ryszard Szurkowski i jego pierwszy rower, fot. archiwum rodzinne
Ukończył liceum i Akademię Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. Mimo to, jako kolarz był samoukiem i nieoszlifowanym diamentem. W zawodach kolarskich startował od 1963, początkowo jako niezrzeszony amator. Swoją karierę rozpoczął w Radomiu, pod okiem trenera kolarzy Radomiaka Radom, Ryszarda Swata, na trasach w okolicach Garbatki-Letnisko, gdzie odbywał zasadniczą służbę wojskową. Po odbyciu służby wojskowej, za namową starszego brata Czesława, postanowił kontynuować swoją karierę, kierując się do klubu KS „Dolmel” Wrocław.
Pierwszymi sukcesami było mistrzostwo Polski w kolarstwie przełajowym w Prudniku, wicemistrzostwo Polski w wyścigu górskim oraz 4. miejsce w mistrzostwach Polski w wyścigu ze startu wspólnego w 1968.
Czterokrotnie (w latach 1970, 1971, 1973 i 1975) wywalczył pierwsze miejsce w Wyścigu Pokoju. W sumie w tych zawodach przejechał 89 etapów (z czego 52 w koszulce lidera), wygrał 13 etapów, a 9 razy był drugi oraz 9 razy trzeci.
Na igrzyskach olimpijskich w Monachium w 1972 (wspólnie z Edwardem Barcikiem, Lucjanem Lisem i Stanisławem Szozdą) i rozgrywanych cztery lata później igrzyskach w Montrealu (wspólnie z Tadeuszem Mytnikiem, Mieczysławem Nowickim i Stanisławem Szozdą) zdobywał srebrne medale w drużynowej jeździe na czas. Polski zespół dwukrotnie przegrał wtedy złoty medal z zespołem ZSRR.
W 1973 zdobył na mistrzostwach świata w Barcelonie złoty medal w wyścigu ze startu wspólnego amatorów oraz drużynowej jeździe na czas (wspólnie z Tadeuszem Mytnikiem, Lucjanem Lisem i Stanisławem Szozdą).
Ryszard Szurkowski u szczytu kariery, zdjęcie Jan Rozmarynowski /Forum
W 1980 skończył karierę reprezentacyjną, a dwa lata później będąc zawodnikiem KS „Polonez” Warszawa zakończył karierę klubową. Po raz ostatni jako zawodnik wystąpił w październiku 1984, w wyścigu Marynarki Wojennej, po którym zakończył ostatecznie swoją karierę. Był zawodnikiem następujących klubów: LZS Milicz (1966), Radomiak Radom (1966–1967, na czas odbywania służby wojskowej), KS „Dolmel” Wrocław (1968–1978), FSO Warszawa (1979) i KS „Polonez” Warszawa (1979–1982).
Potem zajął się karierą trenerską, był prezesem PZKol, politykiem i biznesmenem. Zawsze chętnie wracał do Świebodowa, gdzie do dziś mieszka jego siostra. Miał tu wielu przyjaciół i sympatyków, którzy uwielbiali go za jego dobre serce i dumę ze swojego wiejskiego pochodzenia.
Ryszard Szurkowski podczas Rajdu Rowerowego Śladami Ryszarda Szurkowskiego w Krośnicach, fot. Łukasz Gościniak
W roku 2010 gmina Krośnice po raz pierwszy zorganizowała Rajd Rowerowy Śladami Ryszarda Szurkowskiego, który do dziś odbywa się zawsze w ostatnią sobotę kwietnia i pierwszą sobotę września. Póki żył i był w dobrej formie, Ryszard Szurkowski uczestniczył w każdym rajdzie i zaraził miłością do dwóch kółek wiele osób.
Do końca życia satartował w różnego rodzaju wyścigach kolarskich emerytów. W jednym z nich, w Kolonii w Niemczech, uległ groźnemu wypadkowi, wskutek którego, po długim cierpieniu, odszedł w dn. 1 lutego 2021 roku. Został pochowany w rodzinnym grobie na cmentarzu parafialnym w Wierzchowicach. W jego pobrzebie uczestniczyły tłumy kolegów, sympatyków i fanów. Dziś wizyta na jego grobie i oddanie hołdu jest obligatoryjnym punktem wycieczek rowerowych po Krośnicach. Jego pamięć jest wieczna.
W roku 2022 z inicjatywy mieszkańców Świebodowa został utworzony skwer pamięci Ryszarda. Miejsce to przyciąga kolarzy, którzy chętnie fotografują się na tle obelisku z rowerem Mistrza.
Skwer w hołdzie Ryszardowi Szyrkowskiemu w Świebodowie, fot. Marta Kamińska
W roku 2024 ma zostać otwarte Muzeum Ryszarda Szurkowskiego w Krośnicach.